MSUGUANO KCU
Na Prudence Karugendo
KUMEKUWEPO na msuguano mkubwa katika chama kikuu cha
ushirika cha KCU (1990) Ltd. cha Kagera kati ya mwakilishi wa chama cha msingi
cha Kamachumu, Muleba Kaskazini, Archard Felician Muhandiki, kwa upande mmoja, na uongozi wa KCU (1990) Ltd.
kwa upande mwingine. Msuguano huo umekuwa mkubwa kiasi cha uongozi wa chama hicho kufikia hatua kuonekana unakiuka maadili ya ushirika kwa kumtenga mwakilishi huyo wa chama cha msingi, ukimfukuza na kumzuia asishiriki vikao vya KCU ambavyo yeye ni mwakilishi halali wa wanaushirika!
kwa upande mwingine. Msuguano huo umekuwa mkubwa kiasi cha uongozi wa chama hicho kufikia hatua kuonekana unakiuka maadili ya ushirika kwa kumtenga mwakilishi huyo wa chama cha msingi, ukimfukuza na kumzuia asishiriki vikao vya KCU ambavyo yeye ni mwakilishi halali wa wanaushirika!
Kitendo
hicho cha mwakilishi wa chama cha msingi kufukuzwa kwenye mikutano ya chama
kikuu ni dhahiri kinakiuka maadili ya uongozi wa ushirika, sababu kinakikosesha
uwakilishi chama cha msingi ambacho, pamoja na vyama vingine vya msingi, ndivyo
vinavyounda chama kikuu. Kwa mantiki hiyo hakuna mwanaushirika anayepaswa
kujiona bora kuliko mwingine kiasi cha kumuamuru mwanaushirika mwenzake atoke
nje ya mkutano wa ushirika, na ikizingatiwa kwamba anayeamriwa kutoka nje ya
mkutano ni mwakilishi wa wanaushirika wengine.
Moja kwa
moja kitendo hicho kinakuwa kimewapora mali yao wanaushirika wa chama husika
cha msingi, sababu chama kikuu ni mali yao.
Hali hiyo ya
uongozi wa ushirika, au wajumbe (wawakilishi) kutoka vyama vingine vya msingi,
kumfukuza na kumtenga mwakilishi mwenzao inaonekana kutishia mustakabali wa
ushirika. Sababu katika hali ya kawaida ushirika ni kushirikiana na kufanya
mambo yote kwa pamoja, wala sio kufukuzana na kutengana. Kinyume chake ni
kwamba hakuna ushirika hapo, bali ni mkusanyiko tu wa watu wenye malengo
tofauti tofauti.
Baada ya kuusikiliza mkwaruzano huo kwa muda mrefu, huku kila upande ukitoa tuhuma za hapa na pale dhidi ya upande mwingine, ambapo upande wa uongozi wa KCU, pamoja na mambo mengine, ukidai kwamba mwakilishi Muhandiki sio mwanaushirika halali, wakati mwakilishi huyo kwa upande wake akisema kwamba kuna mambo ambayo uongozi wa chama hicho kikuu hautaki kuyaweka wazi ili wanaushirika wote wayaelewe, nimeamua kwenda Bukoba na Kamachumu kushuhudia kinachoendelea kati ya mwakilishi huyo na uongozi wa chama hicho kikuu cha ushirika ili nijaribu kupata kiini cha mkwaruzano huo.
Baada ya kuusikiliza mkwaruzano huo kwa muda mrefu, huku kila upande ukitoa tuhuma za hapa na pale dhidi ya upande mwingine, ambapo upande wa uongozi wa KCU, pamoja na mambo mengine, ukidai kwamba mwakilishi Muhandiki sio mwanaushirika halali, wakati mwakilishi huyo kwa upande wake akisema kwamba kuna mambo ambayo uongozi wa chama hicho kikuu hautaki kuyaweka wazi ili wanaushirika wote wayaelewe, nimeamua kwenda Bukoba na Kamachumu kushuhudia kinachoendelea kati ya mwakilishi huyo na uongozi wa chama hicho kikuu cha ushirika ili nijaribu kupata kiini cha mkwaruzano huo.
Kwanza
kabisa nilitaka kujua kwa nini mwanaushirika huyo, aliye pia mwakilishi wa
chama chake cha msingi, anatendewa vitendo na chama chake kikuu cha ushirika
sawa na mtu aliye mvamizi katika chama hicho.
Tuhuma
nilizokutana nazo dhidi yake ni za kwamba,
mbali na yeye kuuchokonoa ushirika kwa kuulizia mambo ambayo uongozi wa
ushirika huo hauoni umuhimu wa kuyaweka wazi, yeye si mwanachama halisi kwa
vile hana shamba la mibuni mahali popote. Na inasemwa kwamba ili mtu awe
mwanachama wa chama kile anatakiwa awe na shamba la mibuni kwa vile ndiyo
inayozalisha zao linaloshughulikiwa na chama hicho, kahawa.
Wanaotoa
tuhuma hizo wanashangaa inakuwaje mtu asiyeona umuhimu wa kulima mibuni
anavyoweza kujiweka mstari wa mbele katika kuulizia jinsi zao la kahawa
linavyoendeshwa katika chama hicho cha wakulima wa mibuni.
Baada ya
hapo nikaenda kumuona Mzee Muhandiki kijijini kwake Kamachumu. Nilipomweleza
tuhuma zinazomkabili akaamua kunitembeza katika baadhi ya mashamba yake ili
nijionee mwenyewe kinachosemwa kusudi niweze kuzipima tuhuma hizo zinazotolewa
dhidi yake pasipo kumwachia yeye ajitetee kwa maneno tu.
Katika
mashamba yake niliyoyatembelea nilikuta mibuni mingi, ndipo akasema sasa naweza
kuzipima vizuri tuhuma zinazotolewa kwake kwamba hana shamba la kahawa na kuona
kama ni za kweli au za hila.
Mbali na
hiyo akasema kwamba anao ndugu na jamaa wengi ambao ni wakulima wa kahawa.
Akaongeza kwamba ushirika haupo kushughulikia kahawa zake tu, kwamba yeye
anapopiga kelele kuhusu KCU kuwapunja wanaushirika kwa njia mbalimbali,
hajilengi yeye binafsi bali anawalenga wanaushirika wote kwa ujumla wakiwemo
ndugu na jamaa zake.
Akijibu
swali langu la ni kitu gani kinachomkereketa mpaka akajiona anawajibika
kuwasemea wakulima wengine wa kahawa, alisema kama ifuatavyo. “Mimi siutegemei
ushirika hata kidogo katika kuendesha maisha yangu. Ila ninao ndugu na jamaa
zangu ambao shughuli yao kubwa ni kilimo, wanakitegemea kilimo kuendesha maisha
yao. Hivyo anapotokea mtu akawakwaza anakuwa amenikwaza na mimi vilevile.”
“Sababu siko
tayari kuwaona ndugu zangu wanaadhirika na ukata ilhali wanalo zao zuri la
kibiashara, halafu niseme watajijua na
ushirika wao, ni lazima niingilie kati na kuwasaidia. Hayo ndiyo maumivu
ninayoyapata kutokana na uzembe unaojitokeza ndani ya ushirika wetu.”
Mzee
Muhandiki anasema kwamba kwa sasa anasomesha watoto 30 nje ya nchi ambao ni
watoto wa ndugu na jamaa zake. Hivyo anasema kwamba kama KCU ingekuwa inafanya
mambo yake kiuadilifu na kuwafanya ndugu zake hao wapate kipato chao halisi
kinanachotokana na kilimo cha zao lao la biashara, eti hadhani kama angelazimika
kuubeba mzigo wote huo.
Eti jasho
lao katika kilimo lingewatosha kujisimamia, lakini eti kwa sasa jasho lao
linaonekana kufyonzwa na watu wengine na kuwaachia ndugu zake ukata!
Kwahiyo
anasema kinachomkereketa ni jinsi KCU inavyombebesha mzigo unaotokana na
ukosefu wa uadilifu ndani ya chama hicho cha ushirika.
Anasema
kwamba tatizo hilo sio kwamba linampata tu yeye peke yake, eti ni wengi wenye
tatizo kama la kwake, wanaolazimika kuwasaidia ndugu na jamaa zao wakati watu
hao wanaosaidiwa wakiwa ni wakulima wanaozalisha zao hilo la biashara, kahawa.
Lakini eti watu hao wanajikuta wanashindwa kujiinua kiuchumi kutokana na
mpangilio usioridhisha wa chama kilichoundwa na wakulima hao kwa ajili ya
kulishughulikia zao lao la biashara.
Tatizo kubwa
analoliona Mzee Muhandiki ni la ile tabia kongwe iliyojengeka katika jamii ya
Wahaya ya “kakitandugao” yenye maana ya kwamba hata kama jambo naliona pamoja
na ubaya wake siwezi kulisema, isije ikaonekana kwamba limeanzia kwangu,
“kakitandugao”.
Kwahiyo eti
tabia ya uwazi aliyo nayo yeye, mwakilishi huyo wa chama cha msingi Kamachumu,
ambayo ni kinyume na “kakitandugao” ya kutaka kila kitu kinachofanyika katika
chama kikuu kiwe wazi na kujulikana kwa wanaushirika wote, ndiyo inayomchongea na kumfanya aonekane mbaya
kwa baadhi ya viongozi wa ushirika na wawakilishi wa vyama vingine vya msingi.
Sababu
baadhi ya wajumbe, wawakilishi wa vyama vya msingi, kwa jinsi nilivyoshuhudia
mwenyewe, wanaonekana kukifurahia zaidi kile wanachokipata kwenye uwakilishi
wao kuliko kushughulikia matatizo yanayowapata wanaushirika kwa ujumla.
Nilipokuwa
Kamachumu, Muleba Kaskazini, Kagera, nilitembelea baadhi ya vyama vya msingi,
Ibuga, Kamachumu na Bushagara, na kukutana na wadau wa ushirika katika vyama
hivyo.
Wengi
nilioongea nao waliyataja mambo yanayowasumbua katika kilimo chao cha kahawa,
huku wakishangaa ni kwa nini chama chao cha KCU kinashindwa kuyashughulikia.
Katika hilo wapo waliozipongeza juhudi za Muhandiki za kuitaka KCU kujiweka
wazi mbele ya wanaushirika.
Pamoja na
pongezi hizo kwa Muhandiki, wapo wachache waliosema kwamba uwakilishi wake
hauna uhalali! Nilipotaka kuelewa wanaosema hivyo wanatoka chama gani cha
msingi nikakuta wote hawatoki katika chama cha Kamachumu anachokiwakilisha
Muhandiki!
Kwahiyo
sikuelewa uhalali wa uwakilishi unaosemwa na watu hao ni upi, maana kuna aina
mbili za uwakilishi kulingana na nilivyojionea mwenyewe. Wapo wawakilishi
wanaoonekana wanawania tu posho za vikao vya chama kikuu lakini bila kusema
lolote la kuwanufaisha wanaushirika wenzao waliowatuma kwenye vikao hivyo.
Wawakilishi wa aina hiyo wakishasaini posho zao wanaona mambo yote yamenyooka,
kwahiyo hata kuingia kwenye vikao husika wanakuchukulia kama usumbufu tu.
Wanachokifanya
wawakilishi wa aina hiyo ni kushangilia kila jambo na kuwazomea wanaotaka kujua
kitu gani kimeendaje ndani ya ushirika!
Aina ya pili
ya uwakilishi ni ya wale walio na maswali ya kutaka kujua mwenendo wa chama
chao kikuu cha ushirika ulivyo. Wajumbe wa aina hiyo ndio wanaoitwa wakorofi.
Muhandiki yuko upande huo.
Nimelishuhudia hilo Aprili 29, 2014, wakati mwakilishi Muhandiki alipozuiwa kuingia kwenye mkutano wa mizania wa KCU (1990) Ltd. kwa sababu ambazo sikuzielewa kwa undani.
Nimelishuhudia hilo Aprili 29, 2014, wakati mwakilishi Muhandiki alipozuiwa kuingia kwenye mkutano wa mizania wa KCU (1990) Ltd. kwa sababu ambazo sikuzielewa kwa undani.
Lakini
nikiwa nje ya ukumbi wa mikutano, baada ya kuzuiwa na walinzi kwamba mimi
sitakiwi kabisa ndani ya mkutano huo, ambapo baadaye niliruhusiwa kuingia,
niliwasikia baadhi wawakilishi wakikipongeza kitendo hicho cha mwakilishi huyo
wa Kamachumu kuzuiwa kuingia kwenye mkutano! Nilipojaribu kuwahoji kwa nini
wanakifurahia kitendo hicho kinachokiuka maadili ya ushirika, walinijibu kwamba
mtu huyo hatabiriki. Wakasema kwamba anaweza hata akaja na hoja ya kuwa posho
ziondolewe katika vikao vya KCU (1990) Ltd.!
Kusema
ukweli majibu hayo yalinivunja nguvu na kunifanya nishindwe kuuona mustakabali
mwema wa ushirika. Nilijiuliza inawezekanaje kuujenga ushirika imara iwapo
wawakilishi wa wanaushirika wanawaza posho tu badala ya kuuwaza ushirika wao?
Na je, wakulima wengine ambao ni wanaushirika lakini si wajumbe wa vikao vya
chama kikuu wananufaikaje na ushirika wao?
Nilipomtafuta
Mzee Muhandiki anipe maoni yake juu ya posho zinazotolewa na KCU kwa wajumbe,
alijibu kwamba hiyo ni mojawapo ya mambo yanayouua ushirika. Anahoji ni kwa
nini watu wanaokwenda kushughulikia jambo lililo lao wategemee kulipwa posho?
Kwa mtazamo wake anaona posho zinapaswa ziondolewe kabisa.
Kilichonishangaza
ni kwamba mwanzoni mwa mkutano wa mizania wa KCU (1990) Ltd. wa tarehe 29
Aprili, 2014, nilizuiwa kuingia mkutanoni kwa madai ya kwamba muda wote
naandika mambo yanayoisumbua KCU! Madai mengine yalikuwa kwamba mimi
nimepelekwa pale na Muhandiki ili nikaandike mambo ambayo pengine uongozi wa
KCU hautaki yawe wazi! Lakini baadaye niliruhusiwa kuingia.
Kwa kadiri
nilivyoona na kujiridhisha ugomvi kati ya Muhandiki na KCU ni kuhusu uwazi.
Mwakilishi huyo anataka uwepo uwazi katika ushirika huo, wakati kwa upande wa
KCU uwazi unaonekana ni sumu kwake!
Nimalizie
kwa kusema kwamba ushirika ni uwazi, kuvumiliana, kustahiana, kuelewana na
kukubaliana kwa manufaa ya pamoja. Kila mwaushirika anapaswa apewe nafasi ya
kujieleza na kuhoji chochote kinachohusu ushirika husika. Na hapanabudi jibu
lipatikane ili ushirika usonge mbele.
Vinginevyo,
kufukuzana, kutengana, kubaguana na kuwekeana vinyongo ni ishara ya kwamba
ushirika umevunjika. Sababu ushirika bila uwazi, upendo, kuelewana na
kukubaliana ni kujidanganya tu, hakuna ushirika hapo.
0784 989 512