KATIKA KUWAJIBIKA KUMBE LOWASSA JEMBE
NA PRUDENCE KARUGENDO
KUMBE ni vigumu kupata uzuri au ubaya wa kitu kama
kitu hicho hujakilinganisha na vitu vingine. Kukilinganisha ndiko kunaweza
kutoa picha sahihi ya kipi kizuri kipi kibaya. Bila kuvilinganisha vitu na
kupata picha sahihi ya jinsi vilivyo inaweza kutolewa hukumu ya ubaya au ya
uzuri kwa kuoneana au kupendeleana.
Sakata la
wizi wa pesa za umma kwenye Akaunti ya Tegeta Escrow limeibua mengi, kama
nilivyoonyesha kwenye makala yangu ya juma lililopita, bado sakata hilo linaendelea kuibua mengine
mengi. Lingine lililoibuliwa na kuwekwa peupe ni la ujasiri wa wasimamizi wa
shughuli za serikali, mawaziri wakuu. Kwa hapa niwataje Edward Ngoyai Lowassa,
aliyewajibika kwa kujiuzulu nafasi hiyo kufuatia Kashfa ya Richmond, na Mizengo
Kayanza Pinda, anayegoma kuwajibika kwa kujiuzulu kufuatia kashfa mbaya kuliko
zote kuwahi kutokea tangu nchi yetu ijitawale, kashfa ya “Tegeta Escrow
Account”.
Tukijaribu
kuzilinganisha kashfa hizi mbili, Richmond na Tegeta Escrow Account, tutaona
kwamba Richmond, hata kama ilikuwa imelenga kwenye faida, lakini lengo lake kuu
lilikuwa ni kuinusuru nchi isiingie kwenye janga la giza. Hiyo ni tofauti na
akaunti ya Tegeta escrow ambayo ni ya pesa zilizokuwa na mashaka.
Tofauti inakuwa
hivi, moja ni ya kushindwa kuwekeza na nyingine ni ya kukwapua pesa ya umma.
Akaunti hiyo
ilifunguliwa kwa ajili ya kuzihifadhi pesa zilizokuwa zikitolewa na Tanesco kwa
IPTL huku kampuni hiyo ya umma ikiwa inanung’unikia uhalali wake, kusudi ukweli
ukipatikana wa kiasi gani halali kampuni hiyo ilipaswa kuilipa IPTL ndipo pesa
hizo ziende kwa mwenyewe, kwa IPTL au
kurudi kwa aliyezitoa. Mpaka hapo pesa hizo zilikuwa bado ni umma.
Mmoja wa
waliotoa ushahidi katika Mahakama ya Kimataifa ya Migogoro ya Kibiashara,
London Uingereza, kuhusu pesa za akaunti ya Tegeta Escrow zilipaswa ziende kwa
nani kati ya Tanesco na IPTL, Patrick Rutabanzibwa, anasema baada ya kutoa
ushahidi wake katika mahakama hiyo dalili zote zilionyesha kuwa pesa hizo ni
mali ya Tanesco kutokana na IPTL kuzidisha kwa makusudi ghalama za madai yake
kwa Tanesco.
Rutabanzibwa
anasema kwamba baada ya ukweli huo kujulikana ndipo ikaonekana kwamba pesa yote
iliyokuwa kwenye akaunti ya Tegeta escrow ilipaswa iende Tanesco na bado
Tanesco iendelee kuidai IPTL kiasi kingine kilichobaki.
Kilichotakiwa
kufanywa kabla ya hapo ni serikali kupitia shirika lake la Tanesco kufanya
mahesabu ili kujua kwa uhakika ghalama halisi waliyopaswa kuidai IPTL mbali na
pesa iliyokuwa kwenye akaunti ya escrow. Lakini hicho hakikufanyika,
kilichozuia mahesabu hayo kufanyika hakiko wazi. Ila inahisiwa kwamba ni kwa
vile pesa hiyo ilishaanza kudokolewa kwenye akaunti ya escrow.
Na kwa vile
hesabu hiyo ya ni kiasi gani cha pesa ambayo Tanesco ilipaswa kuidai IPTL haikufanyika
kwa kuzishirikisha pande zote mbili, ndiyo maana CAG akasema kwamba pesa ya
kwenye akaunti ya escrow ingeweza kuwa ya umma au isiwe ya umma. Hiyo ni kwa
vile mahesabu ambayo yangetegua kitendawili hicho hayakufanyika.
Kwa ufupi ni
kwamba lengo la IPTL halikuwa kuinusuru Tanzania isiingie gizani kama
ilivyokuwa kwa Richmond, bali kuifanyaTanzania
kichaka kilichonona ambacho kila mtu angeweza kujifunzia uwindaji na kutoka
ndani na mnyama, awe swala, digidigi na hata tembo! Yaani mahali pa kujizolea pesa.
Sio lengo la
makala haya kutoa historia ya pesa hiyo chafu, isipokuwa tunataka kuonyesha kwa
uhakika kuwa pesa hiyo ilikuwa mali ya umma
ambayo waziri mkuu, akiwa msimamizi wa shughuli zote za serikali ikiwemo
pesa hiyo, alitakiwa kuwa na habari ya nini kinaendelea.
Lowassa,
tofauti na Pinda, baada ya mkakati wake kugeuka kashfa hakuwa na kigugumizi cha
sikujua, kibusara aliona kuwa huo ni mzigo ulio kichwani kwake, akakubali
kuutua kutokana na picha iliyoonyesha kwamba umemuelemea, akakubali kuwajibika
mwenyewe ili kuilindia heshima nafasi hiyo ya waziri mkuu.
Kwa kuona
hivyo wote walioguswa na kashfa hiyo hawakuwa na lingine la kufanya zaidi ya
kuachia ngazi wenyewe bila kusubiri kupigiwa “nduru”, neno la Kihaya
linaloashiria tukio la hatari.
Uamuzi huo
wa Lowassa uliokoa mambo mengi ukiwemo muda wa Bunge, ghalama za kuliendesha
Bunge mpaka usiku wa manane na hata siku ambazo si za vikao vya Bunge
nakadhalika. Uamuzi huo wa Lowassa tusipouita ujasiri unaotokana na mtu
kujituma akijua anautumikia umma tuuiteje?
Hata kama
Spika Makinda hakutamka majina bilashaka alimaanisha tukio hilo la Lowassa pale
aliposema kwamba waliowahi kuguswa na tukio la aina hiyo hawakupoteza muda kwa
vile walikubali kuwajibika wenyewe, lakini hawa wamegoma. Ni wazi alimaanisha ujasiri wa Lowassa.
Hata hivyo
sote tunaelewa kwamba waziri mkuu, Mizengo Pinda, au mtoto wa mkulima, kama yeye anavyopendelea kujulikakana, sio
mtu mwenye dalili za ufisadi. Ila pale unapotokea ufisadi, hasa ulio chini yake kama huu, anatakiwa atuhakikishie bila kuacha chembe
yoyote ya mashaka kuwa hahusiki nao.
Lakini
kitendo cha kung’ang’ania kiti kwa madai ya kwamba hakujua kama kuna ufisadi
unaotendeka chini yake kinatulazimisha tumuangalie vibaya, kinatufanya
tumuangalie kama mtu aliyeuatamia ufisadi makusudi na kuufanya uimarike akiwa
ametuficha tusiuone ila tuje kuambulia tu madhara yake.
Waziri mkuu
kama alivyo Pinda anatakiwa afanye mambo kwa kusukumwa na mguso alionao kwa
wananchi na kwa nchi yake, hapaswi kuongoza kwa kutumia hisia na dhana,
anatakiwa atumie utashi ulio kwenye maamuzi yake mwenyewe. Sababu mara nyingi
Pinda anapendelea kutumia maneno ya “mimi nadhani, mimi nahisi, mimi nafikiri
(bila uhakika) nakadhalika, maneno yanayomuondoa kwenye utashi wake wa maamuzi.
Yeye akiwa
waziri mkuu akifanya mambo kwa kuhisi na kudhani anategemea ni nani afanye mabo
kwa uhakika uliokamilika?
Jambo zuri
na jepesi ambalo angelifanya Pinda na kuendelea kuvuta imani za wananchi ni
kujitenga kabisa na ufisadi huo alioutamia kwa kuondoka hapo alipo ili rais
akamjaribu mtu mwingine.
Kuwajibika
sio mwisho wa kuwatumikia wananchi. Mzee Ali Hassan Mwinyi aliwahi kuwajibika
katika miaka ya 1970, kuwajibika huko kulibaki katika kumbukumbu za wananchi na
baadaye kukachangia kumpa Mwinyi urais kwa kishindo mwishoni mwa mwaka 1985.
Tayari wananchi walikuwa na imani naye kuwa yuko makini kuwalinda kutokana na
kuguswa na yanayowapata. Lakini asiyekuwa tayari kuwajibika utampimaje kuwa
yuko tayari kukulinda?
Sababu hata
kama haya yametokea bila Pinda kuelewa, kitendo cha yeye kuukalia uchafu ambao
wananchi wameishauona na kumuonyesha bila yeye kushtuka ni uzembe
usiomithilika. Ni imani yangu kuwa wananchi hawapendezwi kuwa na kiongozi
mzembe, maana uzembe hauwezi kuwahakikishia usalama wao na mustakabali mwema wa
nchi yao.
Sakata hili
la Tegeta Escrow linanifanya nimalizie makala yangu haya kwa kumpongeza Edward
Lowassa kwa ujasiri wake wa kukataa kujifunga pamoja na uzembe, hivyo akaamua
bila kushurutishwa kuachia ngazi, pamoja na uhondo wa ngazi hizo ulivyo. Sababu
hicho ni kitendo cha kijasiri kwelikweli, huu ni ushuhuda tosha kwamba wengine
kinawashinda.
0784 989 512
BUKOBAWADAU
Bukoba Wadau ni mtandao unao toa habari na matukio yanayo tokea katika mji wa bukoba pamoja na mkoa wa kagera kwa ujumla.
Email:bukobawadau@gmail.com | Phone :Mc baraka:0784 505045, 0754 505043
Instagram @bukobawadau | Facebook @bukobawadau
